Algieria
Ruanda
Wyłączny przedstawiciel Ameryki Łacińskiej
SMOG - uchwały antysmogowe w polskich miastach
Uchwała antysmogowa to akt prawa miejscowego, którego głównym celem jest poprawa jakości powietrza na obszarze jego obowiązywania. O powietrze wolne od smogu z taką regulacją prawną walczy już 13 z 16 polskich województw. Niebawem dołączy do nich kolejne. Swoje uchwały antysmogowa mają również niektóre gminy. Jakie obowiązki nakładają na mieszkańców konkretnych miast?
Uchwały antysmogowe powstały aby przeciwdziałać złej, niekiedy wręcz fatalnej jakości powietrza na terenie naszego kraju, wynikającej w dużej mierze ze sposobu ogrzewania gospodarstw domowych. Uchwały antysmogowe w większości województw wprowadziły już zakaz używania paliw najgorszej jakości, nakładają również obowiązek wymiany kotłów na paliwa stałe i określają konkretne terminy realizacji tego celu.
Uchwały antysmogowe w poszczególnych województwach
Dotychczas uchwały antysmogowe zostały opracowane dla województw: dolnośląskiego (3 odrębne akty prawne),
kujawsko-pomorskiego (dla całego województwa),
lubuskiego (3 odrębne akty prawne),
łódzkiego (dla całego województwa),
małopolskiego (3 odrębne akty prawne),
mazowieckiego (dla całego województwa),
opolskiego (dla całego województwa),
podkarpackiego (dla całego województwa),
pomorskiego (3 odrębne akty prawne),
śląskiego (dla całego województwa),
świętokrzyskiego (dla całego województwa)
i wielkopolskiego (3 odrębne akty prawne).
Niebawem do listy dołączy województwo lubelskie (nowy projekt uchwały został poddany konsultacjom społecznym). Bez uchwały antysmogowej pozostają województwa warmińsko-mazurskie i podlaskie.
Walka ze smogiem w miastach woj. dolnośląskiego
W województwie dolnośląskim obowiązują trzy uchwały antysmogowe: uchwała wprowadzona na terenie Wrocławia, uchwała dotycząca poszczególnych uzdrowisk oraz uchwała obejmująca resztę województwa.
Uchwała antysmogowa dla Wrocławia wprowadza na terenie miasta zakaz ogrzewania węglem i drewnem. Są jednak dwa wyjątki dopuszczające stosowanie drewna opałowego. Pierwszy z nich umożliwia jego spalanie w kominkach, które nie pełnią funkcji głównego źródła ciepła w budynku, pod warunkiem, że będą spełniały wymogi emisyjne ekoprojektu*). Ogrzewanie drewnem dopuszczalne jest również w przypadku mieszkańców Wrocławia, którym ciepłownia lub gazownia potwierdzi "brak technicznych możliwości" przyłączenia do sieci.
Ponadto od 1 lipca 2024 r. mieszkańcy Wrocławia nie będą mogli stosować kotłów i pieców, które nie spełniają wymogów emisyjnych tzw. 3 klasy (wg normy PN-EN 303-5:2012), a od 1 lipca 2028 r. zostanie wprowadzony zakaz użytkowania kotłów i pieców klasy 3, 4 i 5.
Zakaz ogrzewania węglem i drewnem (z dwoma wyjątkami) wprowadza również uchwała antysmogowa w wybranych uzdrowiskach województwa dolnośląskiego.
W strefach A i B ochrony uzdrowiskowej w Jeleniej Górze-Cieplice, Dusznikach-Zdrój, Jedlni-Zdrój, Kudowie-Zdrój, Lądku-Zdrój, Polanicy-Zdrój i Szczawnie-Zdrój dopuszczona będzie możliwość ogrzewania drewnem wyłącznie w kominkach nie stanowiących głównego źródła ciepła w budynku.
W strefie C ochrony uzdrowiskowej wyżej wymienionych uzdrowisk możliwe jest ogrzewanie biomasą jako podstawowym źródłem ciepła, jednak tylko w instalacjach spełniających wymogi ekoprojektu, a także w sytuacji braku możliwości przyłączenia do sieci gazowej lub ciepłowniczej.
Z kolei we wszystkich strefach ochrony uzdrowiskowej uzdrowisk Czerniawa-Zdrój, Świeradów-Zdrój, Długopole-Zdrój i Przerzeczyn-Zdrój dopuszcza się ogrzewanie węglem i drewnem w kotłach spełniających wymogi ekoprojektu, dotyczące emisji oraz sprawności.
Wytyczne i terminy wymiany kotłów w uzdrowiskach pozostają takie same jak w przypadku Wrocławia.
Uchwały antysmogowe w miastach woj. lubuskiego
W województwie lubuskim również obowiązują trzy uchwały antysmogowe. Pierwsza dotyczy obszaru Zielonej Góry i zakłada, że od 1 stycznia 2023 r. mieszkańcy miasta będą mogli ogrzewać budynki wyłącznie kotłami spełniającymi wymogi emisyjne klasy 5 lub piecami i kominkami spełniającymi wymogi ekoprojektu dotyczące emisji i sprawności. Drugą uchwałą antysmogową w woj. lubuskim jest akt obejmujący Gorzów Wielkopolski. Jego założenia są takie same jak w przypadku Zielonej Góry.
Uchwała antysmogowa w Krakowie
Osobną uchwałę antysmogową w województwie małopolskim opracowano dla Krakowa. Z dniem 1. września 2019 r. wprowadziła ona na terenie miasta całkowity zakaz ogrzewania węglem i drewnem.
Akty prawne kontra smog w miastach woj. pomorskiego
W tym województwie Sopot jako jedyne miasto posiada swoją odrębną uchwałę antysmogową. Wprowadza ona od 1. stycznia 2024 r. zakaz palenia węglem i drewnem. Dopuszcza jednak jeden wyjątek - możliwość stosowania kominków jako dodatkowego źródła ciepła, pod warunkiem, że spełniają one wymogi ekoprojektu.
Wszystkie pozostałe miasta poza Sopotem objęte są odrębną uchwałą antysmogową nakładającą przymus podłączenia do sieci gazowej i/lub ciepłowniczej, jeśli istnieje taka możliwość. Uchwała dopuszcza stosowanie kominków jako dodatkowego źródła ciepła, jeśli spełniają one wymogi ekoprojektu.
We wszystkich miastach poza Sopotem do 1. września 2024 r. trzeba będzie wymienić kotły i kominki niespełniające wymogów emisyjnych klasy 3.
Do 1. września 2026 r. będą musiały zostać wymienione kotły i kominki spełniające wymogi emisyjne klas 3. i 4.
Natomiast do 1. września 2035 r. będzie konieczna wymiana kotłów i kominków spełniających wymogi emisyjne klasy 5.
Po tych terminach budynki pozostające w zasięgu sieci gazowej lub ciepłowniczej będą musiały się do nich przyłączyć. Te bez dostępu do tych sieci będą mogą zainstalować m.in. kotły na węgiel, pellet lub drewno spełniające wymogi ekoprojektu.
Uchwały antysmogowe w miastach woj. wielkopolskiego
W województwie wielkopolskim opracowano trzy uchwały antysmogowe, z czego dwie dotyczą odrębnych miast. Pierwsza z nich obejmuje obszar Poznania i zakłada, że w mieście tym mogą być stosowane kotły na węgiel i drewno, które spełniają wymogi ekoprojektu dotyczące emisji i sprawności. Mogą to być jednak wyłącznie kotły z automatycznym podawaniem paliwa lub zgazowujące, pozbawione rusztu awaryjnego i możliwości jego montażu.
Również kominki muszą spełniać wymogi ekoprojektu dot. emisji i sprawności. Jeśli ich nie spełniają. aby mogły być eksploatowane muszą albo osiągać sprawność min. 80%, albo zostać doposażone w instalację odpylającą spaliny do poziomu emisji wg. ekoprojektu.
Ponadto do 1 stycznia 2024 r. poznaniacy będą musieli pozbyć się kotłów niespełniających wymogów emisyjnych i sprawności żadnej z klas normy PN-EN 303-5:2012.
Do 1 stycznia 2026 r. będą mogły być eksploatowane piece i kominki niespełniające docelowych wymogów uchwały - po tym terminie mieszkańcy Poznania będą musieli je wymienić, albo doposażyć w instalację filtrującą spaliny do poziomu wymaganego przez ekoprojekt, chyba że urządzenie osiąga sprawność min. 80%.
Od 1 stycznia 2028 r. nie będzie można użytkować kotłów i pieców spełniających wymogi emisyjne klas 3. i 4.
Kotły klasy 5. są uznawane za równoważne kotłom z ekopojektu i mogą być eksploatowane do końca żywotności.
Druga odrębna uchwała antysmogowa dotyczy miasta Kalisz. Zakłada ona również możliwość stosowania kotłów na węgiel i drewno (które spełniają wymogi ekoprojektu dotyczące emisji i sprawności) z automatycznym podawaniem paliwa lub zgazowujące, pozbawione rusztu awaryjnego i możliwości jego montażu. Tak samo jak w Poznaniu, piece na drewno i kominki muszą spełniać wymogi ekoprojektu dot. emisji i sprawności, osiągać sprawność min. 80% lub zostać doposażone w instalację odpylającą spaliny do poziomu emisji wg. ekoprojektu.
Jeśli chodzi o terminy wymiany pieców pozostają one takie same jak w przypadku Poznania.
