Dyrektywa w sprawie charakterystyki energetycznej budynków EPBD – porozumienie polityczne
W dniu 12.03.2024 dyrektywa w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (EPBD) została przyjęta przez Parlament Europejski zdecydowaną większością głosów (370 za, 199 przeciw) w postaci o której informowaliśmy pod koniec 2023 roku. Teraz ostatnim krokiem jest oficjalne przyjęcie przez Radę, co powinno nastąpić wkrótce. Następnie tekst zostanie opublikowany w Dzienniku Urzędowym UE i wejdzie w życie dwadzieścia dni później..
Krótkie podsumowanie pod kątem branży instalacyjno-grzewczej
Od momentu ogłoszenia wyników widać wysyp sensacyjnych tytułów medialnych i wykorzystywanie wyrwanych z kontekstu zdań, mówiących o rychłym rzekomym końcu używania kotłów gazowych. Kilka dni takiej dezinformacji wprowadziło niepokój na rynku urządzeń grzewczych i zamęt informacyjny wśród odbiorców tych informacji, co powoduje wstrzymywanie się z decyzjami co do wymiany starych nieefektywnych kotłów i produkcję w dalszym ciągu niskiej emisji powstającej przy spalaniu węgla i śmieci w tych urządzeniach.
W tych wszystkich komentarzach, pomija się kluczowy w tym wszystkim fakt, że EPBD jest poświęcona głównie zwiększaniu efektywności budynków poprzez poprawianie ich parametrów fizycznych co prowadzi do redukcji zaopatrzenia w energię elektryczna i ciepło co znowu bezpośrednio przekłada się na zmniejszenie zużycia energii elektrycznej, gazu, biomasy i innych nośników energii koniecznych do zapewnienia prawidłowego funkcjonowania budynku, co jest głównym celem EPBD, a nie kwestia zakazów dla użytkowania kotłów gazowych
Ponieważ szczegółowa analiza Dyrektywy pod kątem przyszłości eksploatacji i instalacji kotłów gazowych obejmuje szereg aspektów i może wydawać się skomplikowana, przypomnijmy w krótszej formie główne kwestie dotyczące ogrzewania i kotłów gazowych, czy rzeczywiście zakazy wyglądają tak jak jest to przedstawiane w mediach?
Główne stwierdzenia według EPBD:
- Do 2029 roku instalacja samodzielnych kotłów gazowych odbywa się na zasadach jak obecnie – nie ma zakazu
- Od 2030 roku, w nowych budynkach, oraz w budynkach po pełnej termomodernizacji ( standard budynku zeroenergetycznego) kotły gazowe mogą być w dalszym ciągu instalowane ale w kombinacji z OZE ( np. układ hybrydowy z pompą ciepła, kolektorami słonecznymi, PV itd.)
- W istniejących budynkach po 2030 roku, wymiana i naprawa urządzeń odbywa się bez ograniczeń jak obecnie, chyba że budynek został poddany głębokiej termomodernizacji ( patrz pkt. 2)
- W EPBD po 2030 roku nie ma jakiegokolwiek nakazu demontażu działającego kotła gazowego z wyjątkiem budynków po pełnej termomodernizacji budynku z zastrzeżeniem jak pkt 2
- Kotły gazowe, które będą zasilane w przyszłości gazami odnawialnymi (biometan, wodór itd.) nie podlegają żadnym ograniczeniom także po 2030 roku
Innymi słowy, oto oś czasu:
- Od 2025 r. – Samodzielne kotły NIE zasilane paliwami kopalnymi i kotły gazowe zasilane gazem ziemnym jako CZĘŚĆ hybrydowych systemów grzewczych (np. z pompą ciepła lub kolektorami słonecznymi) nadal mogą mieć wsparcie finansowe. Wyjątek: Jeśli wsparcie finansowe zostały wybrane do inwestycji przed 2025 r., zgodnie z artykułami rozporządzeń dotyczących funduszy europejskich (RRF, FEDER, WPR itp.), to nadal jest możliwe wsparcie dla wymiany na kotły gazowe do końca wieloletnich ram finansowych w 2027 r. Zwolnienia te powinny mieć zastosowanie w szczególności gdy kotły węglowe mają zostać zastąpione kotłami na gaz ziemny. Z tego wynika, że program "Czyste Powietrze" powinien być objęty tymi wyjątkami do 2027 r.
- Od 2030 r. – Kotły mogą być instalowane w nowych budynkach, o ile wykorzystują energię odnawialną lub bezemisyjną.* (Standard zerowej emisji)
- Do 2040 r. – Najlepiej zrezygnować z kotłów na paliwa kopalne. Nie ma jeszcze jasnej definicji tego, czym jest "kocioł na paliwo kopalne", ale jeśli kocioł wykorzystuje energię odnawialną, to NIE jest kotłem na paliwo kopalne. Ponadto cel nie jest wiążący (stąd słowo "idealnie", które umieściłem). Osoby posiadające w swoich domach kocioł na gaz ziemny w 2040 roku nie będą musiały go zmieniać.
- Od 2050 r. – Kotły mogą być instalowane we wszystkich budynkach, o ile wykorzystują energię odnawialną lub bezemisyjną.* (Standard zeroemisyjny). Od 2050 r. wszystkie systemy grzewcze, w tym kotły gazowe, powinny wykorzystywać odnawialne źródła energii, ponieważ wszystkie budynki powinny być ZEB
* Jeśli energia nie może być odnawialna lub bezemisyjna, możliwa jest inna energia z sieci, ale powinna pozostać wyjątkiem.
W istniejących budynkach kotły gazowe będą musiały wykorzystywać odnawialne źródła energii, jeśli budynki zostały wyremontowane w celu osiągnięcia ZEB. Jeśli budynki nie zostaną gruntownie odnowione do 2050 roku, to nie ma ograniczeń co do instalacji i wymiany kotłów gazowych. Biorąc pod uwagę niewiążący cel na 2040 r., można oczekiwać, że państwa członkowskie wprowadzą politykę zapewniającą stopniowe wycofywanie kotłów, które nie wykorzystują w wystarczającym stopniu OZE, ale zależy to od państw członkowskich i nie jest wiążące.
Opracowanie SPIUG: Warszawa, 15 marca 2024